De dienst neurochirurgie van AZ Sint-Maarten Mechelen heeft het afgelopen jaar een grote stap vooruit gezet met de ingebruikname van de nieuwste generatie craniale en spinale neuronavigatie, inclusief een geïntegreerde intraoperatieve scanner in 2024. Dit state-of-the-art systeem, dat wereldwijd in vooraanstaande ziekenhuizen wordt gebruikt, heeft de precisie en efficiëntie van neurochirurgische ingrepen naar een hoger niveau getild.
AZ Sint-Maarten is het eerste ziekenhuis binnen het BRIANT-netwerk dat beschikt over een volledig geïntegreerd navigatiesysteem. Dr. Pieter Jan Van Dyck-Lippens licht toe: “Dankzij deze geavanceerde technologie kunnen we een breed scala aan neurochirurgische ingrepen met ongekende nauwkeurigheid en veiligheid uitvoeren.”
Vooruitstrevende technologie, nieuwe mogelijkheden
De Medtronic StealthStation™ S8 combineert neuronavigatie met een verrijdbare intraoperatieve Conebeam CT-scanner (oftewel kortweg “O-arm”). Dit geheel stelt chirurgen in staat om tijdens de operatie na een lage dosis scan in real-time de positie van instrumenten en anatomische doelstructuren te volgen. De krachtige beeldverwerkingssoftware maakt nauwkeurige planning en navigatie van zowel craniale als spinale ingrepen mogelijk. Bovendien is het systeem uiterst gebruiksvriendelijk met een intuïtieve interface en flexibele configuratie-opties.
Dr. Van Dyck-Lippens benadrukt: “Voorheen gebruikten we navigatietechnologie vooral bij biopsieën en resecties van hersentumoren. Met de nieuwste versie openden zich nieuwe mogelijkheden wat deze pathologie betreft. De grootste stap vooruit konden we voor onze dagelijkse praktijk echter vooral zetten dankzij de geïntegreerde O-arm. Hierdoor kunnen we vandaag namelijk spinale operaties (met implantaten) navigeren, wat heeft geleid tot een grotere precisie, veiligheid en finaal dus ook een lager stressniveau bij de uitvoerende chirurg (lacht).”
Om maximale flexibiliteit te garanderen, investeerde het ziekenhuis in twee navigatietoestellen: één gekoppeld aan de O-arm voor de spinale operaties en één specifiek voor craniale operaties. Dit maakt het mogelijk om deze “hightech” simultaan in meerdere zalen te gebruiken, een cruciale factor gezien de geplande uitbreiding van de dienst neurochirurgie met een vierde staflid in 2026 en ook gezien het frequente gebruik van de navigatie door de dienst neus-, keel- en oorziekten bij hun ingrepen.
Efficiënte en veilige werkwijze
Tijdens de ingreep wordt eerst een referentiester geplaatst op een vaste anatomische locatie. Een intraoperatieve scan stelt de chirurg vervolgens in staat om in drie dimensies de precieze positie van instrumenten en implantaten te volgen. Hierdoor verhoogt de nauwkeurigheid en vermindert de kans op complicaties. Er kan ook gemakkelijk een controlescan worden uitgevoerd tijdens de ingreep om tijdig bij te sturen.
“We zijn ook blij dat blijkt dat, ondanks de extra stappen die het gebruik van de O-arm vergt, we onze ingrepen toch sneller en efficiënter uitvoeren, weliswaar na een zekere inloopperiode de eerste maanden. Een kortere ingreep betekent namelijk ook een kortere anesthesie, minder bloedverlies en een lager infectierisico. De verschillende voordelen maken ook dat we complexere pathologieën en fragielere patiënten in de eigen regio kunnen behandelen, waar deze vroeger moesten worden doorgestuurd of zelfs niet haalbaar waren. Een groot voordeel ook gezien de vergrijzing van de bevolking.”
Toepassingen en indicaties
De O-arm en spinale navigatie worden vooral ingezet bij:
- fusie-ingrepen voor degeneratieve aandoeningen en breuken
- tumorchirurgie
- revisiechirurgie
- correctie van complexe wervelkolomdeformaties
De diagnostiek en indicatiestelling voor complexe dossiers en ingrepen gebeurt sinds een tweetal jaar multidisciplinair in wekelijks overleg met revalidatieartsen en algologen.
Wetenschappelijke en technologische vooruitgang in wervelkolomchirurgie
“Het is bekend dat historisch gezien de resultaten van wervelkolomchirurgie verre van optimaal zijn,” aldus dr. Van Dyck-Lippens. “Daarom zetten we in op wetenschappelijk onderbouwde indicaties en technologische innovaties. De trend gaat enerzijds richting minimaal invasieve technieken voor klassieke ingrepen, dewelke we nu op een veilige manier aanbieden, terwijl aan de andere kant de nieuwe navigatie en neuromonitoring complexere revisie-ingrepen haalbaar maken in ons ziekenhuis.”
AZ Sint-Maarten heeft een lange traditie in spinale chirurgie en wil met deze nieuwe technologie een toonaangevende rol blijven spelen in de regio. Door de modernste technieken te combineren met een kwalitatieve, evidence-based aanpak, streven we naar de best mogelijke zorg voor patiënten uit de brede regio. Hierdoor hebben we de afgelopen jaren meerdere primeurs, door als eerste dienst in België bepaalde nieuwe implantaten en technieken te mogen gebruiken. Zo implanteerden we enkele maanden geleden als eerste in België een genavigeerde expandeerbare “cage” (implantaat dat tussen wervels wordt gemaakt om ze vast te laten groeien, dat kan worden opengedraaid om een optimale correctie van de balans van de wervelkolom te bekomen).
Voordelen voor patiënt en arts
Voor de patiënt:
• hogere precisie vergeleken met klassieke technieken
• behoud van gezond weefsel dankzij gerichte tumor- en laesieresectie
• minder risico op beschadiging van kritieke structuren
• kleinere incisies, minder postoperatieve pijn en sneller herstel
• kortere ingrepen, lager infectierisico en verminderd bloedverlies
• meer mogelijkheden voor fragiele patiënten met complexe pathologie
Voor de arts:
• nauwkeurige anatomische plaatsbepaling van instrumenten en implantaten
• peroperatieve bijsturing om heringrepen te vermijden
• verminderde stralingsbelasting
Geen extra kosten voor de patiënt
Ondanks de grote investering wordt deze innovatieve technologie zonder meerkost toegepast bij elke patiënt in ons ziekenhuis die er voor in aanmerking komt. Omdat er geen RIZIV-terugbetaling is, wordt de financiering gedragen door het gesolidariseerde Medisch Investeringsfonds van de artsen. Dit heeft ook de keuze bepaald voor dit toestel en niet voor bijvoorbeeld een zogeheten "robot", dewelke meer financiële inspanningen zou hebben gevergd zonder veel bijkomende voordelen. Bovendien profiteren ook andere disciplines, zoals NKO- en orthopedische chirurgen, van de technologie die in huis werd gehaald.
Samenwerking en doorverwijzing
Huisartsen en verwijzers in de regio kunnen patiënten met standaard en ook complexe neurochirurgische aandoeningen doorverwijzen naar AZ Sint-Maarten voor behandeling met deze innovatieve technologie. De voordelen:
• operaties uitgevoerd met de nieuwste navigatietechnologie, leidend tot verbeterde precisie, minder risico’s en sneller herstel
• subspecialisatie per pathologie
• multidisciplinair overleg voor complexe ingrepen
Voor meer informatie of doorverwijzingen staat de dienst neurochirurgie van AZ Sint-Maarten Mechelen klaar om u te helpen. Samen zorgen we voor de beste behandeling van uw patiënten.